Rollen
Bij het ontwikkelen van e-learning zijn een groot aantal partijen betrokken.
De betrokkenen per rol:
- Eigenaar/sponsor
Is eigenaar van het proces en stelt ook geld/faciliteiten ter beschikking
De eigenaar bepaalt daarom de prioriteiten - Inhoudsdeskundigen (Subject Matter Expert of SME)
Weten (bijna) alles van het onderwerp - Instructie ontwerper (Instructional Designer)
Ontwerpt (bij voorkeur samen met de SME) de training in de vorm van een storyboard - E-learning ontwikkelaar (Developer)
Ontwikkelt de training en maakt in de auteurssoftware de training tot een product - Grafisch ontwerper
Denkt mee over de vormgeving (gebruik lettertypen, kleuren, uitlijning etc) en over het uiteindelijke ontwerp - Reviewers
In elke fase vindt een review plaats (het storyboard, het eindproduct en alle fasen daartussenin).
Reviewen kan op vele niveaus.
Hieronder daarom een apart hoofdstukje over review - LMS / Website beheerder
De training wordt uiteindelijk in het LMS (Leer Management Systeem/ Moodle) gepubliceerd door de LMS beheerder of op een website door de website beheerder - ICT
De betrokkenen hebben speciale software nodig waar ICT soms bij nodig is. Verder is ICT vaak nodig wanneer iets niet of niet goed werkt. (Als alles is ingesteld dan heb je ze tijdenlang niet nodig)
(NB: Dit gaat over rollen, in het proces kunnen soms meerdere personen met dezelfde rol voorkomen of meerdere rollen die door dezelfde persoon worden vervuld).
Fasen
Het ontwikkelen van e-learning gaat in stappen
- Idee
Goed idee? Zoek een sponsor! - Start (Kick-off meeting)
Beantwoord hier de volgende vragen:- Wat is het doel
- Wat zijn de leerdoelen
- Wie is de doelgroep
- Wat is het budget
- Welke technieken gaan we gebruiken
- Wat is de deadline (en hoe vast staat die)
- Rollen (zie hierboven) koppelen aan personen
- Ideeën uitwerken en de inhoud organiseren
Vaak is er al veel inhoud beschikbaar in de vorm van Powerpoints of documenten. De training ontwerper verzamelt dit en probeert het ‘Need to know’ te scheiden van het ‘Nice to know’. - Storyboard schrijven
Het is handig om de cursusnaam, datum, versienummer en auteurs bovenaan te vermelden.
Er is geen standaard formaat of template voor een storyboard. Gebruik je favoriete tool, PowerPoint, Word, Notepad of anderszins.
In deze fase worden beslissingen genomen over:- Tekst/inhoud
- Media (foto, video, grafieken, plaatjes, cartoons, schema’s, geluid, ingesproken teksten)
- Interacties/animaties
- Verdiepingsvragen
- Toetsing, evt. voorstellen voor toetsvragen
- Storyboard, review en goedkeuren
De eigenaar, SME, ontwerpers en ontwikkelaars komen hier bij elkaar en beslissen over de cursus, zo gaat het gemaakt worden. - Ontwikkelen van de cursus
Nu wordt het storyboard in een cursus veranderd.
Aan de inhoud worden elementen toegevoegd zoals:- Navigatie
- Visuele elementen
- Interacties
- Animaties
- Audio
- Video etc.
- Opleveren prototype (alpha versie), testen en review
Het prototype wordt opgeleverd en (afhankelijk van je rol) mag je er iets van vinden.
De opmerkingen worden verwerkt en het eindproduct gemaakt. - Testen eindproduct (beta versie) (bij voorkeur met een aantal cursisten)
Nu worden alle punten en komma’s rechtgezet en alles moet werken zoals beloofd.
Dit is ook het moment om een aantal cursisten uit te nodigen om de bruikbaarheid op z’n waarde te testen en bewijzen. - Cursus publiceren
Na publicatie testen van de website of het LMS.
Review
Review gebeurt op verschillende niveaus zoals hierboven al genoemd. Na iedere stap wordt er een product opgeleverd dat zich ertoe leent om met verschillende deelnemers naar te kijken.
Storyboard
Na de kick off meeting wordt een storyboard gemaakt met de doelstellingen, de globale inhoud, de verschillende activiteiten etc. Het storyboard is in e-learning een cruciale stap en dient als blauwdruk voor de uiteindelijke cursus.
De eigenaar, SME, ontwerpers en ontwikkelaars komen bij elkaar en beslissen aan de hand van het storyboard over de cursus, zo gaat het gemaakt worden. Als we het er in deze fase over eens zijn dan besparen we ons in de volgende fasen een hoop discussies en voorkomen we extra werk.
We focussen ons op de inhoud en de ‘flow’ van de cursus. Past dit in de doelstellingen, wat moet er nog aangepast, is er een logische volgorde in de cursus, klopt het ontwerp?
Prototype
Hier wordt een volledig functionele versie opgeleverd, waarin alle opmerkingen uit de fase van het storyboard verwerkt zijn. De betrokkenen laten hun licht over dat prototype schijnen. De focus ligt op gebruiksvriendelijk, ontwerp en eventuele fouten/verbeterpunten.
Ook beantwoorden we de vragen: Is de navigatie intuïtief? Werken alle knoppen en links? Draagt het ontwerp bij aan het bereiken van de doelstellingen? Klopt de vormgeving? Zijn er typefouten?
Beta versie
De betrokkenen, vergezeld van een aantal cursisten doorloopt de cursus: Is alles begrijpelijk? Kan ik het bedienen? Is de inhoud relevant? Al te veel kan er niet meer wijzigen in deze fase.
Definitieve versie
De definitieve versie wordt opgeleverd. De SME, de eigenaar en een testgebruiker kijken er nog één keer naar. Misschien zit er nog een typefout of een knopje of linkje dat niet goed werkt. In deze fase kun je inhoudelijk niets meer veranderen, anders komt het nooit af.
Intake
Dat klinkt heel serieus en dat is het ook. Zoals hierboven beschreven zie je dat er veel nodig is en dat er veel afhankelijkheden zijn bij het maken van e-learning.
Daarom is het nuttig zo gedetailleerd mogelijk alle stappen, materialen, betrokkenen, planningen en deadlines te beschrijven. Dat kan door bijgaand intakeformulier te downloaden en in te vullen. (Je kunt misschien niet meteen alle vragen beantwoorden, dat geeft niet).
Intake formulier voor e-learning
Download het document, vul de vragen in (beeld > document bewerken), doe dat invullen samen met een aantal mensen uit je team, sla op en verstuur.
Maak het document compleet in de kick-off meeting met alle betrokkenen.
Nuttige informatie
Je bent een inhoudsdeskundige, wat nu?
Lees dit artikel. over je rol.
Praktische tips over cursusontwerp?
Lees dit artikel over Instructional Design.